GIMPAYA, JENNY GREAMP O.

AN ISTORYA KAN BOMBON

An istorya kun papano nagin municipio an bombon makolor
Sa duwang peryodo-Espanyol asin Americano, an Bombon nakamit nin independensya alagad nawara man giraray
An Bombon nagpoon saro sanang baryo kan banwaan na Quipayo. Ini, sa laog nin 240 taon.Kan Julio 5, 1849, nagin independiyente ini na sarong munisipyo. Alagad dai ini na haloy. Huli ta kan dumatung si mga Americano kan Febrero 11, 1990, dakulang pagbabago si nangyari. Pakaestableser kan gobierno sibil sa Filipinas kan 1903 an Bombon isinaro sa munisipyo kan Calabanga. Nagin na lang an Bombon sarong baryo.
Kan 1907 matapos aprobahan an akta kan Lehislatora Filipina an Bombon pigseparar hale sa Calabanga asin iniba sa Magarao sagkod na iproklamar ini na sarong munisipyo sosog sa Orden Ejecutibo 251 Julio 27, 1949, pirmado ni Elpidio Quirino, Presidente kan Filipinas.
An kapistahan kan patron na si Nuestra Senora del Rosario ginigibo kada Oktobre 7 lambang taon. An simbahan pinundar kan 1864. Si konstrucsiyon pinunan ni Fr. dela Torre asin tinapos ni Fr. jose Ribaya
Igwang duang osipon kun pano inapod Bombon an munisipyong ini. An tataramon na bonbon an kaholugan "PAGWARAK". kan enot na pagtuntung kan si mga kastila sa lugar na ini, an Bombon bantug na dakulon an mga layas na manok. Si mga tawo ngani sa kataraed na baryo nadarayo sa pagdakop kaining mga layas na manok. Sarong aldaw may lalaking nagbonbon nin paroy nganing magdulok si mga manok. Sarong opisyal na kastila lunad sa saiyang karuwahe nagagiasi naghapot kan ngaran kan lugar na idto. Olay nin si lalaking nagbobonbon pighahapot sya kun anong ginigibo nya kaya nagsimbag "BOMBON". padagos si byahe kan kastila. Nakasabat nin sarong daraga maylotong dulay. hominapot liwat si Kastila kun ano an ngaran kan lugar. Si daraga hona gayod gustong maaraman kun masain sya, nagsabi sa "BONBON" lugar na pigsasakdohan.
An naghohoraray na tor-re kan kampanarto sa simbahan sarong atraksyon kan banwaan. Nakaka-akid kan "Leaning tower of Pisa" sa Italia. igwang leyenda o istorya: na kadtong pinag-gigibo pa sana ining kampanaryo kan simbahan si pundasyon nagbaba pasiring sa sarong direksyon kaya bakong tanos. Si mga tawo nagpetisyon na harahaton tolos ta kun dagoson tibaad ma tumba, alagad si kura paroko naginsistir na padagosonan trabaho kun kaya na haman sa bakong tanos na tindog-hurary sa solnopan. Ngunyan sarong ngangalasan huli ta ginatos na taon an naka-agi mayong nangyayaring pagkatumba.
Saro pang atraksyon iyo an milyon-milyon pisos na proyektong pagoma na makukua tolong kilometro hale sa poblasyon. Ini ipapatindog kan Shell Corporation tanganing idtong kaomahan na dai na-maanihan huli ta inaabot nin askad hale sa San Miguel Bay sa paagi kan Bikol River, pwedeng magamit asin tanoman. kaiba kaining proyektong ini iyo an pagtanom nin kawayan sa mga pangpang kan Bikol River. kun ini maguswag an Bombon mauswag man an Ekonomiya kaibana digde an ekonomiya kan probinsya.